Poiana Ponor

Moim zdaniem miejsce tu opisane jest najbardziej urokliwym miejscem na całym Płaskowyżu Padisz - Poiana Ponor (czyli Polana Ponor). Można tu obserwować zestaw form krasu powierzchniowego.
Izbuc Ponor to wywierzysko, a więc zgodnie z prostą definicją jest to wypływ wody na powierzchnię w obszarach krasowych. A, więc mówiąc inaczej, woda odpływająca w tym przypadku z dużego obszaru płaskowyżu Padisz, wydostaje się w tym miejscu na powierzchnie po długiej podziemnej wędrówce. Nazwa Izbuc Ponor jest dość paradoksalna – po tłumaczeniu na polski Izbuc to Wywierzysko a Ponor to ponor więc miejsce to nazywa się „Wywierzysko Ponor”. Ale ta abstrakcja ma swoje uzasadnienie!!!! Potok ten… a właściwie rzeczka po przepłynięciu kilkuset metrów (czyli przez cała Polanę Ponor) znika znów pod ziemią. Sam ponor nie ma charakteru punktowego czyli otwartej jaskini, tak ja to było w przypadku wywierzyska. Składa się on natomiast z kilku niewielkich szczelin i kanałów, w które mówiąc dosłownie i banalnie „zasysana jest woda”. Zjawisko, które można obserwować przy każdej kąpieli po odetkaniu korka z wanny.

Będąc tam warto zwrócić uwagę na nietypową granicę pomiędzy roślinnością obłoconą a roślinnością czystą (zieloną). Po dużych opadach deszczu poszczególne kanały będące elementami ponoru, w które zasysana jest woda, nie nadążają z pochłanianiem dużej ilości wody, przez co w miejscu tym tworzy się jezioro. Sytuacja trochę przypomina przytkaną wannę przed użyciem „Kreta” ;). Woda pomału schodzi, ale jak mocniej odkręcimy kurek, to wody w wannie przybywa… taka sama sytuacja panuje tutaj – przy intensywnych opadach przepustowość takiego ponoru jest znacznie mniejsza od ilości dopływającej wody, w wyniku czego obszar zostaje zalany. Jest to najszybciej powstające i zanikające jezioro jakie znam ;) Przy wyższej wodzie naturalny drenaż nie jest w stanie przyjąć jej całej, okresowo więc na polanie tworzą się jeziorka. Krajobraz staje się wówczas bardziej malowniczy lub tragiczny dla tych, którzy u biwakują.

Kolejną formą na Polanie, w jaką można wpaść, są leje krasowe. Większe bądź mniejsze bezodpływowe obniżenia o kolistym lub owalnym zarysie. Mogą one osiągać od kilku do kilkuset metrów średnicy, przy głębokości dochodzącej nawet do 100 m. Leje krasowe mogą powstawać w wyniku rozpuszczania skał krasowiejących przez wodę, przy mniejszym lub większym udziale osiadania lub zapadania się stropów kanałów krasowych. Dlatego też wyróżnia się leje krasowe z rozpuszczania powstające w wyniku rozpuszczania z reguły silniej spękanych skał podłoża, leje zapadliskowe powstające przez zapadanie podziemnych pustek jaskiniowych oraz leje reprodukowane powstające w wyniku osiadania (subsydencji) warstwy powierzchniowej. Leje mogą być suche, częściowo już zarośnięte (tak na marginesie można by powiedzieć, że teren ten był całkiem nieźle bombardowany w czasie wojny – ale to oczywiście tylko leje ) Bądź też mogą być zalane wodą, tworząc w ten sposób jeziorka krasowe.

Zdjęcia (8)

Komentarze (1)